Denkend aan Holland

Denkend aan Holland – nee, denkend aan Nederland zie ik een oneindige stroom fietsers traag, snel en alles daartussenin door oneindig laagland gaan. Inderdaad, Nederland is het land van de fiets, maar waar fiets je het mooist? Een stukje introspectie in eigen land.

Amsterdam’s business district at sunset

Nederland, O Nederland – wat moeten we nog over vertellen over het beste fietsland ter wereld? Ongetwijfeld hoeven we niet meer uit te leggen hoe hoogstaand de fietsinfrastructuur is, hoe prominent de rol van de fiets en hoe mooi de dijken, polders en bossen. Hoewel… kennen we Nederland wel zo goed als we denken? Zijn er misschien toch niet allerlei prachtige plekken die we al die jaren hebben gemist, van die plekken waarvan je achteraf zegt: ik wist niet dat het hier zó mooi was?

Oneindig laagland ja, dat is wat Nederland kenmerkt – laagland doorsneden door brede rivieren én talloze fietspaden. Van Eemshaven tot Cadzand, van Den Burg tot Susteren, nergens fiets je zo vlak als in Nederland. In al zijn vlakheid is de vlakte tegelijkertijd zeer gevarieerd, weet Bram Witvliet (33). De docent filosofie fietste tussen 2007 en 2021 voor zijn project ‘Bram Fietst’ door alle steden en dorpen van Nederland en zo trapte hij in 250 ritten ruim 25.000 kilometer weg in héél het land (over dit avontuur schreef hij het mooie boek Bram Fietst). De snelheid was daarbij niet belangrijk. “Ja, ik wilde de plaatsen bezoeken. Maar waarom zou ik zo snel mogelijk van dorp A naar dorp B fietsen als er in de buurt een natuurgebied ligt te lonken? Hier zit ook een filosofisch argument achter: in onze tijd, waarin efficiënte, competitie en haast aan de orde van de dag zijn, vind ik het mooi om fietsenderwijs juist te vertragen en mezelf niet linea recta maar linea obliqua – ‘in een scheve lijn’ – voort te bewegen.”

Tips en TOP’s

Dan nog een praktische tip: fietsen kan ik Nederland bijna overal, maar juist hierdoor willen mensen weleens vergeten dat er ook plekken zijn waar het níet mag. Dit geldt zeker voor de bossen, waar boa’s en boswachters steeds te stellen hebben met ‘illegale’ fietsers. Of je wel of niet mag fietsen op bospaden is op zich simpel te zien, maar je moet wel goed opletten: dit staat aangegeven op de borden van de terreineigenaren aan de rand van het bos. Ook in de het bos zelf moet je opletten, want bij de overgang van de ene naar de andere terreineigenaar kunnen de regels veranderen. Dit wordt dan weer aangegeven op een bord bij de overgang.

Verder nog tips? Ja, de TOP’s ofwel Toeristische Overstappunten – speciale plekken op of vlakbij fietsroutes waar je meestal gratis kunt parkeren. Witvliet heeft ten slotte nog een heel simpele tip: kies een mooie dag uit en pak je fiets – en dan ligt het gratis geluk voor het grijpen. “Vrijwel overal in ons land is het wel mogelijk om een mooie fietstocht te maken, of die nou kort of lang, alleen of samen is. Fietsen is in mijn optiek het simpelste wat je kan doen om even lekker erop uit te gaan. We mogen dankbaar zijn dat de fiets in het Nederlandse DNA verankerd zit en dat iedereen hier ermee opgroeit. De Nederlandse identiteit bestaat niet, maar als je hem zou tekenen, zou het resultaat verdomd veel lijken op een fiets.”

5x Nieuw

Zin in een frisse prikkel? Hieronder vind je vijf nieuwe routes om Nederland te (her)ontdekken. De meeste routes maken gebruik van het bestaande fietsknooppuntennetwerk.

1. 1. Ode aan het Landschap, 368 kilometer, Achterhoek, 2024

Bos, beken en rivieren, moerassen, heuvels, heidevelden en natuurlijk die typerende coulissen: in de Achterhoek vind je de meeste Nederlandse landschapstypes vlak bij elkaar. Deze gloednieuwe route – die wordt aangeduid met een groen klavertje – laat het allemaal zien. Natuurlijk hoeft dat niet in één keer: op onderstaande site vind je zowel de hele route als losse etappes. achterhoek.nl/ode-aan-het-landschap-route

1. 2. Van Haven tot Haven, 93 kilometer, Brouwershaven, 2024

In Zeeland is de zee nooit ver weg en dat is zeker zo bij deze route langs de randen van het eiland Schouwen-Duiveland. De focus ligt op zeven havens, waaronder die van het prachtige stadje Zierikzee, maar ook een eindje van de zee af ligt veel moois, zoals het klassieke ringdorp Dreischor. Vergeet – om het eiland en de relatie met het water beter te begrijpen – niet het Watersnoodmuseum te bezoeken. opschouwenduiveland.nl/nl/routes/3711044124/fietsroute-van-haven-tot-haven

1. 3. Lievelingsboom, 52 kilometer, Slochteren, 2024

De route Lievelingsboom is ontwikkeld door het Museum aan de A naar aanleiding van de gelijknamige documentaire over monumentale bomen in de provincie Groningen. Uiteraard passeer je onderweg niet alleen prachtige bomen, maar ook kerken, molens, natuurgebieden en nog veel meer. Het routeboekje met daarin alle bomenverhalen is voor €2,50 te koop bij Museum aan de A. Kleine tip: nog veel meer musea hebben eigen fietsroutes. Google ‘museum fietsroute’ en veel plezier! routesingroningen.nl/fietsroutes/lievelingsboom

1. 4. Nationale Veerpontjestourfietsroute, 550 kilometer, Leeuwarden – Maastricht, 2024

Wat is er leuker dan een pontje nemen onderweg? Tijdens de Nationale Veerpontjestourfietsroute doe je niet anders, want in 550 kilometer steek je maar liefst 49 keer per pont het water over. De rest van de route, die van de Friese meren via verschillende nationale parken, Hanzesteden en de IJssel en Maas naar Maastricht voert, mag er uiteraard ook zijn. grensfietsen.nl/veerpontjes

1. 5. Het Mysterie van de Gouden Peelhelm, 56 kilometer, Asten, 2024

Bij deze ‘sagenroute’ ontdek je het landschap van de Peel én het verhaal van de Gouden Peelhelm, een vergulde Romeinse soldatenhelm die in 1910 door turfstekers in een moeras aan de rand van Helenaveen werd gevonden. Net als het verhaal is ook het weidse, waterrijke landschap van dit afgegraven hoogveengebied indrukwekkend. Mooie combinatie van cultuur en natuur! landvandepeel.nl

Tekst: Elias de Bruijne, foto’s Getty Images

Meer lezen?

Wil je lezen en tips over bijzondere fietsroutes in ons land? Lees het volledige verhaal in FietsActief 1. Nu in de winkel. Of bestel ‘em hier online. 

Tekst en beeld: Elias de Bruine, bramfietst.nl, fietsnetwerk.nl, nederlandfietsland.nl