Moeten e-bikes geluid maken? Uit veiligheidsperspectief zou dat geen slecht idee zijn. Maar wat vinden fietsers daar zelf van? En zijn er überhaupt merken die lawaaïïge motoren of soortgelijke alternatieven willen produceren?
Motoren van elektrische voertuigen zijn in de regel aardig stil, zo stil mogelijk, als het aan de fabrikanten ligt
Schrikken
Zjoefff… het is nogal eens schrikken als je, zelf rustig pedalerend, wordt ingehaald door iemand op een e-bike. Bij speed pedelecs is het door de grotere snelheid waarmee ze vanuit het niets opduiken vaak extra schrikken. Het levert dezelfde ervaring op als met e-scooters, die de argeloze fietser vooral in de stad vanuit alle hoeken en gaten voorbij suizen.
Lekker lawaaïïg zit niet in het pakket
Suizen, ja. Want de motoren van elektrische voertuigen zijn in de regel aardig stil, zo stil mogelijk, als het aan de fabrikanten ligt. Motoren of systemen die expres lawaai maken om medeweggebruikers te waarschuwen? In de productbeschrijvingen van e-bikes zul je die feature niet snel tegenkomen, integendeel. Kwalificaties als ‘stil’, ‘zeer stil’ of zelfs ‘superstil’ vind je overal, maar ‘lekker lawaaïïg’ zit niet in het pakket.
Goed idee?
De Fietsersbond publiceerde onlangs een interessant bericht op de eigen website over dit thema. Naar aanleiding van een interview met hoogleraar auditieve cultuur Marcel Cobussen – die onder meer werd gevraagd of hij het een goed idee vond om e-bikes geluid te laten maken – stelde de organisatie haar eigen achterban dezelfde vraag.
Geen goed idee!
De teneur van de pakweg 130 reacties was duidelijk: nee, de respondenten vonden het helemaal geen goed idee om e-bikes geluid te laten maken. Niet geheel verrassend bestond de minderheid die vóór geluidproducerende e-bikes pleitte vooral uit mensen zonder e-bike. Of andersom de tegenstemmende meerderheid bestond uit mensen mét e-bike is onbekend, maar het zou niemand verbazen. De meest plausibele argumenten van beide groepen waren goed te begrijpen en kwamen neer op enerzijds ‘ik schrik me vaak dood’ tot anderzijds ‘stilte is waardevol’ en ‘zo snel gaat een e-bike niet, dan zou je ook geluid op een normale fiets moeten zetten’.
Lees ook: Pas op paal!
Veiligheidsperspectief
Het mini-onderzoekje doet vermoeden dat veel mensen niet op extra decibels zitten te wachten, maar vanuit veiligheidsperspectief is het helemaal niet zo’n gek idee om e-bikes en zeker speed pedelecs (een beetje) geluid te laten maken. Voor elektrische auto’s bestaat er al regelgeving op dit vlak in de vorm van EU-regulatie ECE R138: in de Europese Unie dienen nieuwe elektrische auto’s sinds juli 2021 bij snelheden tot 20 kilometer per uur door middel van een Acoustic Vehicle Alerting System (AVAS) een continu geluid van minimaal 56 dB(A) te produceren, gemeten op twee meter afstand. Boven de 20 kilometer per uur hoeft dat niet meer, want dan maken de banden voldoende herrie.
Digitaal motorgeluid
In e-bikeland is zo’n verplichting echter totaal niet aan de orde en wordt er op dit vlak nog bijna niks gedaan, zo blijkt. Een rondje googlen levert nauwelijks hits op, met uitzondering van de deelfiets Segway Urban B100 (die is voorzien van AVAS) en van Rumble Motors, dat e-motorfietsen (toch ook een soort e-bikes…) maakt die een digitaal motorgeluid produceren (‘This feature increases safety by alerting others on the road to your presence’). Verder maakt een zinnetje op de website van Gazelle erg nieuwsgierig: ‘Er zijn een paar fabrikanten die kiezen voor motoren die geluid maken, maar in de meeste gevallen is de motor van je elektrische fiets zo stil als een muis.’ Welke fabrikanten dat zijn, is onduidelijk.
Alermerende e-bikes
Wie naar alarmerende e-bikes snakt, zal dus op zijn minst nog even geduld moeten hebben. Een rondgang langs enkele experts leert dat merken vooral bezig zijn om e-bikes zo stil mogelijk te laten klinken, wat ook steeds beter lukt: waar de middenmotoren in het verleden nog weleens minder stil wilden zijn, functioneren de meeste systemen tegenwoordig erg geruisloos.
Vaart minderen & pingetje met de bel
Verder is het probleem ook weer niet zó groot – zeker niet in het geval van normale e-bikes, die als het goed is slechts ondersteuning bieden tot 25 kilometer per uur: een stevig doortrappende fietser op een gewone fiets zit niet ver van die snelheid af, om over wielrenners nog maar te zwijgen. De oplossing? Een beetje vaart minderen voorafgaand aan je inhaalactie scheelt al veel, en ook een kort beleefd pingetje met de bel doet wonderen. En dan maar hopen dat de in te halen persoon geen oortjes in heeft…
Tekst: Elias de Bruijne Foto: Joris Knapen
