Om als e-bike door het leven te gaan, moet een fiets aan een aantal wettelijke voorwaarden voldoen. Welke zijn dat precies, en zijn ze niet te strikt? Annick Roetynck, manager bij belangenorganisatie LEVA-EU, vindt van wel.
Hoe zit het met die gashendels?
Wai is eigenlijk een e-bike?
Eigenlijk had dit stuk moeten gaan over de vraag of gashendels zijn toegestaan op een e-bike. Om die vraag te beantwoorden moet je de regelgeving induiken, en al duikend stuitten we op een vraag die veel interessanter is: hoe ziet die regelgeving er precies uit en is die niet achterhaald? Wat is eigenlijk een e-bike?
Op papier is het simpel?
Op papier is het vrij simpel – of juist niet. In 2013 publiceerde de Europese Unie Verordening nr. 168/2013, die gaat over ‘de goedkeuring van en het markttoezicht op twee- of driewielige voertuigen en vierwielers’. In deze verordening staan allerlei vereisten waaraan gemotoriseerde voertuigen uit Categorie L (zoals bromfietsen, motoren en quads) moeten voldoen, bijvoorbeeld op het gebied van veiligheid en milieu.
Uitzonderingen
Er zijn echter uitzonderingen waarop de verordening niet van toepassing is en eentje daarvan is de ‘fiets met trapondersteuning’. Om als zodanig door het leven te gaan, moet een fiets van de EU wel aan de volgende eis voldoen: de fiets moet een elektrische hulpmotor hebben met een maximaal continu vermogen van 250 watt die stopt met ondersteunen wanneer de rijder stopt met trappen of wanneer een snelheid van 25 kilometer per uur wordt bereikt.
Strikte omschrijving
Die strikte omschrijving is Annick Roetynck, manager van LEVA-EU (Light Electric Vehicles Association), een doorn in het oog. “Het probleem is dat Verordening 168/2013 is gemaakt voor brom- en motorfietsen en totaal niet geschikt is voor lichte elektrische voertuigen zoals de e-bike. Momenteel is alleen de e-bike met trapbekrachtiging uitgesloten van deze regelgeving en daardoor hebben deze e-bikes in alle Europese lidstaten dezelfde status als normale fietsen, maar fietsen met een motor die ondersteunt tot 25 kilometer per uur zónder trapbekrachtiging – bijvoorbeeld met een knop of gashendel – hebben die uitzonderingspositie niet.
Typegoedkeuring
Zij vallen onder de categorie L1e-A Gemotoriseerd Rijwiel en moeten voldoen aan allerlei vereisten voor ‘typegoedkeuring’ zoals die in Verordening 168/2013 staan. In de praktijk valt daar technisch nauwelijks aan te voldoen, omdat die vereisten zijn geschreven voor bromfietsen en een bromfiets qua samenstelling heel iets anders is dan een fiets. Daardoor komt er in die klasse helemaal niks op de markt en dat is onaanvaardbaar.
De gashendel
Neem bijvoorbeeld de gashendel: stel dat je een handicap hebt waardoor je niet continu kunt trappen, maar wel af en toe. Dan heb je geen toegang tot een e-bike met trapbekrachtiging, terwijl je wel zou kunnen fietsen op een fiets met trapbekrachtiging én gashendel. Het onderscheid slaat nergens op: beide fietsen hebben dezelfde bewegingsenergie, als je ergens tegenaan rijdt is de impact precies hetzelfde.”
Vastgeroest idee
Waarom zijn de regels zoals ze zijn? Volgens Roetynck is het vooral een vastgeroest idee dat verandering in de weg staat. “Het allervervelendst vind ik dat regels worden gemaakt op basis op een filosofisch concept. We hebben nog altijd geen fiets met een gashendel tot 25 kilometer per uur omdat mensen dan roepen: ‘dan is het geen fiets meer’. Wat kan ons dat schelen, dat is een filosofische discussie! De wereld bestaat allang niet meer alleen uit fietsen, bromfietsen en motorfietsen, we zijn geëvolueerd. De e-bike is een voertuig dat een oplossing biedt als alternatief voor de auto en daar gaat het ons om: zoveel mogelijk mensen uit de auto halen en op lichte elektrische voertuigen krijgen. Dát is duurzame mobiliteit. En dat komt echt uit de grond van mijn hart.”
Gashendel en motor: hoe zit dat?
In Nederland mag je een gashendel of knop op je fiets hebben, maar tot maximaal 6 kilometer per uur. Dit is de walk assist. Als er een gashendel op je fiets zit waarmee je sneller kunt dan 6 km/u, komt hij in de categorie L1e-A als de maximumsnelheid 25 km/u is. Als de fiets hierdoor harder kan dan 25 km/u valt hij in de categorie L1e-B, ofwel de bromfiets (net als de speed pedelec).
In beide gevallen moet die fiets goedgekeurd worden volgens Verordening 168/2013 en komt hij vervolgens in de Nederlandse wegcode respectievelijk in de categorie snorfiets of bromfiets terecht. Voor de motor geldt dat het maximum continu vermogen over 30 minuten niet hoger mag zijn dan 250 watt. Ook hier schiet de wet tekort, vindt Roetynck. “Dit is een probleem bij e-cargobikes met een zware lading. Het punt is: met een motor van 500 watt rijd je niet per se sneller, want de motor stopt bij 25 kilometer per uur. Je kunt simpelweg meer vermogen leveren wanneer dat nodig is.”
Tekst: Elias de Bruijne
