Wat als je op het fietspad een nogal enthousiaste hond tegenkomt? Wij zochten uit wat de regels zijn én wat je het beste doet om een ontmoeting met een viervoeter zo soepel mogelijk te laten verlopen.
‘Honden kunnen nu eenmaal soms onverwachte dingen doen’
Fietser en hond
In ons kleine landje met pakweg 23 miljoen fietsen en twee miljoen honden is het onvermijdelijk dat fietser en hond elkaar af en toe tegenkomen. Meestal gaat dat goed, soms ook niet. Aan beide kanten zijn er soms frustraties, maar iets meer kennis van zaken kan misschien voor wat ‘ontheikeling’ zorgen.
Simpele spelregels
Wettelijk gezien zijn de spelregels vrij simpel. Er zijn geen algemene regels voor het aanlijnen van honden bij fietspaden, maar in de praktijk kun je ervan uitgaan dat een hond binnen de bebouwde kom aangelijnd moet zijn (dat wisselt per gemeente). Bij een incident maakt het niet uit of een hond wel of niet aangelijnd is, zegt Mark Visser, letselschadeadvocaat bij Hijink Advocaten. “In dat geval geldt artikel 179 uit het Burgerlijk Wetboek. Daarin staat dat de eigenaar van een dier verantwoordelijk is voor de gedragingen van het dier. Of de hond aangelijnd is maakt niet uit, maar als je de hond los laat lopen, neem je het risico dat er gekke dingen kunnen gebeuren. Honden kunnen nu eenmaal soms onverwachte dingen doen.”
‘Een hond snapt niet wat bellen betekent en zal dus niet reageren’
Eigen schuld?
Er is echter een ‘maar’, zegt Visser. “Dat artikel 179 is de basis, maar vervolgens moet worden vastgesteld of het gedrag van de hond verantwoordelijk is voor het ongeval. Er is namelijk ook nog de factor ‘eigen schuld’. Als je honden op het fietspad ziet en je rijdt tóch als een speer, dan kun je wel zeggen dat de honden daar niet mochten lopen, maar je had moeten weten dat het in die situatie niet verstandig was om zo hard te fietsen. Het feit dat je wettelijk gezien gelijk hebt, wil niet zeggen dat je als fietser niet je gedrag moet aanpassen.
Gedrag van de fietser
Stel dat het dan misgaat, dan kan de hondeneigenaar – meestal is dat de aansprakelijkheidsverzekering van de eigenaar – zeggen: het klopt dat de eigenaar verantwoordelijk is, maar het gedrag van de fietser heeft er mede aan bijgedragen dat het incident heeft kunnen gebeuren. Dat geldt voor allerlei situaties, van hard fietsen tot op je telefoon kijken. De grote vraag is steeds: hoeveel eigen schuld kun je de fietser aanrekenen? Bij een rechtszaak zal de rechter daar op basis van het bewijsmateriaal een afweging in maken.”
Zo denkt de hond
Om ontmoetingen zo soepel mogelijk te laten verlopen, is het goed om te snappen hoe honden reageren. Hondenspecialist Arnoud Busscher vindt het vooral belangrijk dat fietsers beseffen dat de hond zelf geen benul heeft van het gevaar. “Veel fietsers bellen en dat is nuttig voor de hondeneigenaar, want die kan dan maatregelen treffen, maar niet voor de hond. Die snapt niet wat bellen betekent en zal dus niet reageren.”
Instinctief gedrag
Daarnaast is het belangrijk om te beseffen dat het ‘achter fietsers aanrennen’ bijna altijd instinctief gedrag is. “Een hond is een jachtdier en alles wat zich snel voortbeweegt prikkelt zijn jachtdrift. Natuurlijk heeft de hondeneigenaar daar een verantwoordelijkheid in. Komt de hond toch achter je aan, dan kun je het best remmen, stilstaan en de hond negeren. De drift wordt dan minder en de eigenaar kan een poging doen om weer controle over de hond te krijgen. Sommige mensen zijn bang voor honden, dus het is makkelijker gezegd dan gedaan. Maar ook als je bang bent, is dit de beste optie.”
Hond in zicht? Snelheid minderen
Busscher hoopt vooral op begrip van beide kanten. “Als de hond niet los mag lopen en toch op het fietspad verschijnt, dan heeft de fietser zeker een punt. ‘Ik ben hier onveilig omdat jij je niet aan de regels houdt.’ Maar er zijn ook losloopgebieden waar fietsers en honden vrij spel hebben. Het lastige is dat hondeneigenaars soms nauwelijks tijd hebben om te anticiperen, zeker niet met de stille, snelle e-bikes van tegenwoordig. In het algemeen zou het fijn zijn als fietsers snelheid minderen als ze een hond zien. We leven in een klein land met ontzettend veel fietsers én mensen met honden en niemand zit op incidenten te wachten. Door wat rekening te houden met elkaar kunnen we een heel eind komen.”
Meer lezen?
Lees HIER meer over de juridische kant
En HIER meer over hondengedrag
Tekst: Elias de Bruijne
