Eens in de zoveel tijd is het weer zover: ‘Fietsaccu veroorzaakt brand’, lees je in de krant. Hoe brandgevaarlijk is de accu van je e-bike en hoe houd je hem veilig?
Bij goedkope accu’s is het beschermingslaagje tussen de cellen vaak dunner. Dan heb je meer kans op problemen
Hoe zit het nou met die dingen?
Waar je van een stilstaande normale fiets niks te vrezen hebt, is dat bij de e-bike anders: als je veel pech hebt kan de accu in brand vliegen en je fiets, schuur of erger verwoesten. Groot is die kans niet, maar wie het lokale nieuws volgt komt toch met zekere regelmaat verontrustende berichten tegen. Lees je die iets te vaak, dan ga je je misschien lichtjes zorgen maken: hoe zit het nou eigenlijk met die dingen? Hoe vaak ontbranden ze, hoe kan dat, en vooral: hoe voorkom je het?
Onderzoek naar accubranden
Rinus Huisman, brandonderzoeker van Veiligheidsregio Noord- en Oost-Gelderland (VNOG), weet er alles van. Met zijn team doet hij geregeld onderzoek naar accubranden, die overigens voorkomen bij alle apparaten met accu’s; van laptops, telefoons en auto’s tot zonnepanelen. Hoe vaak zulke incidenten voorkomen is niet precies duidelijk, zegt hij.
“De onderzoeksteams van de verschillende veiligheidsregio’s in Nederland stoppen alle gegevens in een landelijke database, maar daarin staan alleen de onderzochte branden, terwijl er ook heel veel incidenten zijn die níet worden onderzocht. Er zijn wel partijen die getallen noemen voor accu’s in het algemeen – de een heeft het dan over twee accubranden per week, de ander over 3,7 procent van alle woningbranden – maar dat zijn indicaties. Als we puur naar fietsaccu’s kijken zien we een tendens, maar dat is logisch omdat het gebruik van e-bikes ontzettend toeneemt.”
Niet slim: verkeerde lader
In principe is de kans op een accubrand klein. Gebeurt het toch, dan komt dat vaak door het gebruik van een verkeerde lader, waardoor de accu te veel of te weinig spanning krijgt of te ver leeggetrokken wordt. “Sommige mensen vinden een originele lader te duur en bestellen dan bij Ali Express een exemplaar van mindere kwaliteit. Daar kunnen accu’s niet goed tegen.
Niet fijn: thermal runaway
Het kan ook zijn dat het in de accu misgaat door zo’n verkeerde lader of door een fysieke beschadiging – bijvoorbeeld doordat je de accu laat vallen. In een accu zitten allemaal elkaar gekoppelde cellen en door verkeerd gebruik of een val kan er in zo’n celletje een chemische reactie plaatsvinden die vervolgens overslaat op de andere cellen – dat heet een thermal runaway. De batterij wordt dan steeds warmer en kan ontbranden. Probleem is dat deze chemische reactie zelf zuurstof genereert, wat het lastig maakt om een accubrand te blussen.”
Wel fijn: Battery Management System
Ook de kwaliteit van de accu speelt mee. Vrijwel alle accu’s komen uit China en ja, daar maken ze zowel
veilige als onveilige accu’s. “Bij de goedkope accu’s is het beschermingslaagje tussen de cellen vaak dunner en dan heb je meer kans op problemen. Daarnaast hebben die goedkope varianten vaak geen Battery Management System – dat is de software die de batterij beveiligt en ingrijpt als er bijvoorbeeld oververhitting optreedt. Gelukkig zie je dit soort accu’s in Nederland steeds minder: fietsfabrikanten hebben een naam hoog te houden en zitten niet te wachten op negatieve publiciteit.”
Goed idee: opladen in de schuur
De leeftijd van een accu maakt dan níet uit, maar een oudere accu moet wel vaker geladen worden en juist in het laden zit het meeste risico, zegt Huisman. “In de gebruiksaanwijzing van de meeste fietsen staat dat je de accu vanwege de temperatuur het best binnen kunt opladen en niet in een koud schuurtje, maar met de accu haal je ook een risico in huis. Mijn advies is: laad je accu op in de schuur, plaats een rookmelder in de ruimte, zorg dat je wakker bent als hij aan de lader hangt, en haal hem van de lader zodra hij vol is. Die laatste twee punten gelden overigens ook voor je telefoon: ook die kun je beter niet ’s nachts opladen.”
Laad jij veilig op?
Voorkomen is beter dan blussen. Met een goede accu, de juiste lader en regelmatige controle (zeker na een val) ben je al een heel eind, maar je kunt nog meer doen om heikele situaties te voorkomen. Op IK LAAD ACCURAAT een website van de VNOG, Bovag en de Rai Vereniging, vind je volop tips.
Tekst Elias de Bruijne
