“Rettet den Wald!” riep de Duitse kunstenaar en antroposoof Joseph Beuys in 1971 al. Met deze oproep trok hij met vijftig studenten ten strijde om een stokje te steken voor het kappen van een deel van het Düsseldorfse Grafenbergerbos. Samen markeerden ze bedreigde bomen. Beuys was een van de eerste eco-kunstenaars. Nu de problemen echt urgent worden, volgen velen in zijn voetspoor. Rettet den Wald! Save the forest! Red het bos! laat zien hoe hedendaagse kunstenaars zich inzetten voor de bedreigde natuur.
Joseph Beuys (1921-1986) is voor veel kunstenaars nog steeds een belangrijke inspirator. Dit jaar wordt daarom in Duitsland zijn honderdste geboortedag groots herdacht. Museum Het Valkhof doet mee en kiest ervoor de erfenis van Joseph Beuys te belichten: het laat zien hoe Beuys zich vijftig jaar geleden als eerste eco-kunstenaar profileerde, en hoe hij overal ter wereld andere kunstenaars inspireerde.
Rouwen, ritualiseren en documenteren
In tijden van klimaatverandering richten steeds meer kunstenaars zich op onze relatie met de natuur, en het bos in het bijzonder. Sommigen rouwen om het lijden van de natuur en proberen haar te helen, zoals Berlinde De Bruyckere met Kreupelhout. Ze bedenken rituelen of verbinden zich fysiek met het bos en de bomen, zoals Úyra Sodoma die transformeert in een bosgeest, om de aandacht te vestigen op de ontbossing in het Amazonegebied. Anderen documenteren nauwkeurig wat er aan oerwoud en bosgrond wereldwijd verloren gaat. Chris Watson, voorheen de geluidsman van David Attenborough, laat horen wat verloren dreigt te gaan in Madagascar. Margit Lukács & Persijn Broersen leggen met hun virtuele herschepping van Białowieża, het laatste oerbos in Polen de vinger op de zere plek: je krijgt er de levende natuur niet mee terug.
Op de bres voor een betere toekomst
Er zijn ook kunstenaars die aanzetten tot handelen. Cecylia Malik zette de Facebook-actie Polish Mothers on Tree Stumps op. Joseph Beuys plantte 7.000 eiken in Kassel, het grootste ecologische kunstwerk ooit. Hommes & Saxana streden om het Hambacher Wald te behouden. Ze portretteerden bomen die moesten wijken voor de bruinkoolwinning, en schilderden boomhutten waar boomridders zich meer dan acht jaar in verschansten. Sara Vrugt wil maar liefst 100.000 bomen planten. Haar grote geborduurde bos 100.000 bomen en een bos van draad ging door 1.000 bordurende handen, met de mogelijkheid te doneren aan de TreeSisters. Het streefbedrag van 75.000 euro voor de 100.000 bomen is al bijna gehaald.
Gratis fietsroute Rijk van Nijmegen
Trek er meteen op de fiets op uit (duurzaam!) en ontdek hoe mooi het gebied rond Appeltern is, vlakbij Nijmegen. Rijd onze eigen route, gratis voor abonnees! Je vindt ‘m hieronder.
Kunstenaars:
Atelier.nl NL, Fleur van den Berg, NL, Joseph Beuys DE, Marinus Boezem NL, Melanie Bonajo NL, Persijn Broersen & Margit Lukács NL, Berlinde de Bruyckere BE, Aron Demetz IT, Hommes & Saxana DE, Menno Hiele NL, Eva Jospin FR, Úyra Sodoma BR, Erik Odijk NL, Abel Rodriquez CO, Cecylia Malik PL, Guiseppe Penone IT, Sara Vrugt NL, Chris Watson UK
